اطلاعاتي درباره قوم بختياری

تاريخچه

سرزمینی وسیع که امروزه به نام چهارمحال وبختیاری شناخته شده است نام خود را از قومی گرفته که به بختیاری شهرت دارد .
این سرزمین از دیر باز یکی از مکانهای بوده که میراث تمدنی ایران باستان را در دل خود جا داده و نقوش برجسته ایلامی در مناطق کول فره – اشکفت سلمان و قلعه تل بیانگر ان است که این سرزمین بخشی از قلمرو دولت ایلامی بوده است 
سر زمین بختیاری قریب 820/142کیلو متر مربع وسعت دارد که در دامنه های زاگرس جای گرفته است .حدود آن از طرف شمال به اصفهان و لرستان از طرف شرق به کوهها ی کهکیلویه از مغرب به خوزستان و از طرف جنوب به بهبهان منتهی می شود 
و اما در باره خواستگاه و نژاد بختیاریها در میان محققان و مورخان و پژوهشگران ایرانی وخارجی اختلاف نظر وجود دارد .
این نظریان بر دو پایه واساس استوار است
1- افسانه و داستان 2- تحقیقات و کاوشهای علمی . 
با این وجود هنوز اتفاق رای در باره نژاد وخواستگاه قوم بختیاری وجود ندارد اما اکثر پزوهشگران و مورخان از دیر باز بختیاری ها را از لرها دانسته و معتقدند که ایشان از نژاد لر هستند
ولی در نهایت هرودوستی می نویسد که بختیاریها از نژاد اصله ایرانیانند که در انقلاب دوم دنیا که موجب نقل نفوس از نقطه ای به نقطه دیگر شد به ازراف عالم پراکنده شده یعنی از محل نزول سفینه که مرتفعات ارمنستان و جبل ارارات باشد رو به مشرق حرکت نموده اند ارمنستان بعد از طوفان جزء ایلت آران شده .آران اصل و ریشه کلمه ایران است 
( گرفته شده ازتاریخ بختیاری نوشته شده توسط علیقلی خان سرداراسعد و عبدالحسین لسان السلطنه سپهر).

لغت بختیاری

قوم جلیل بختیاری که از قوم های بزرگ ایران است و خاکشان مابین چهارمحال و فارس و لرستان و خوزستان و اصفهان  واقع است در تسمیه این اسم اقوال مختلف است .این کلمه مرکب از دو لغت فارسی یکی(بخت)و دیگری (یار) و یاء آخر برای نسبت است در جمع الف ونون در اخر اضافه نمایند و بختیاریان گویند ولی می تونیم از روی دقت و تجربه معلوم داریم که این قوم . ساسانی الاصل و ایرانی نژادند زیرا که در این طول مدت .زبانشان مخلوت به عرب وترک نشده و در اخلاق و حرکات ایشان آن نجابت و اصالت ایرانیت معلوم و هویدا است . در حقیقت زبانشان همان زبان پهلوی قدیم است که ساسانیان و کیانیان بدان سخن می گفتند

نسبت قوم جلیل بختیاری

در نسب بختیاریها اختلاف است بعضی نزاد ایشان را به یونانیان و جمعی به دیالمه می دهند اما در اینکه اصل ونزاد ایشان ایرانی است محل شکی نیست زیرا که اخلاق و اصالت ونجابت وزبان ایشان بیانگو ایرانی خالص بودن آنهاست .

پایتخت بختیاری

در قدیم الایام پایتخت و حاکم نشین بختیاری ما لمیر بوده چندی بواسطه بعضی وقایع پایتخت جانکی شد و انجا مخروبه ماند ولی در این اواخر مرحوم حسینقلی خان ایلخانی و سرداراسعد در مال میر عمارات  بنا نهادند ومحل حکومت شد .

قشلاق و ییلاق بختیاری

قوم بختیاری در تابستان ییلاقشان کوهرنگ ودیمه و چغاخور در زمستان قشلاقشان مسجدسلیمان ،لالی ، هفتگل ،دزفول وشوشتر و همچنین رامهرمز.

هويت

قوم بختياري، که شمارشان نزدیک به یک میلیون مي رسد، در منطقه اي به مساحت 67 هزار کيلومتر مربع در ناحيه مرکزي ايران که رشته کوه  زاگرس در آن واقع شده زندگي مي کنند. اگر چه تنها يک سوم از بختياريها کوچ نشين اند (و بقيه مراتع مناطق عمدتاً به صورت جوامع استقرار يافته به کشاورزي مشغولند) آنچه به عنوان فرهنگ قوم بختياري شناخته مي شود بيشتر در ميان چادرنشينان بختياري کوهستاني ديده مي شود تا بقيه آنها. اينان که از طريق توليد گوشت و محصولات لبني زندگي مي کنند، سالانه پس از پايان فصل تابستان رمه هاي گاو و گوسفند و اطراف اصفهان، به طرف دامنه ها و جلگه هاي کم ارتفاع در استان خوزستان حرکت مي دهند تا زمستان سرد را در مراتع و چراگاه هاي اين منطقه بسر برند. کوچ سالانه قوم بختياري يکي از جالبترين و پيچيده ترين نمونه ها در ميان ايلات و اقوام کوچ نشين در سراسر جهان است. از آنجايي که بختياريها در جريان کوچ بايد از ارتفاعاتي که گاه بلندي آن به 3 هزار متر و بيشتر هم مي رسد بگذرند، و بايد زمان کوچ خود را با نهايت دقت انجام دهند تا مبادا در طول راه دچار برف زودرس، سيلاب رودخانه هاي کوهستاني و نبود چراگاه و مراتع شوند. سابق بر اين در جريان کوچ تلفات زيادي بر انسان و دام وارد مي شد. در سال هاي اخير با اقدام دولت در ايجاد پل، هموار کردن مسير کوچ قوم و ساختن مراکز تغذيه دام در طي مسير، شمار تلفات جاني و مالي به شدت کاهش يافته است. بختياريها به گويش لري تکلم مي کنند و شيعه مذهبند. از نظر سياسي، در زمان شاه سابق، رئيس ايل از طرف وي منصوب مي شد و بختياريها همه تحت امر او بودند. اين پست و مقام امروزه ديگر وجود ندارد. يکپارچگي قوم بختياري تحت رياست يک فرد در 2 قرن اخير بسيار کارساز بود به طوري که اين قوم نقش بسيار مهمي در جريانات تاريخ معاصر کشور و بويژه طي انقلاب مشروطيت ايفا کرد. امروزه، اما، بسياري از مردمان بختياري از شيوه سنتي زندگي خود دست کشيده اند و براي استخدام در شرکت نفت ايران و ساير مؤسسات و ادارات دولتي به شهرنشيني روي آورده اند. 
بختيار سرزمين افسانه اي ايران و داراي فلکلور بسيار غني است. بختياري بزرگترين و اصيل ترين قوم در ميان اقوام متعدد ايران زمين به شمار مي آيند. بختياريها از نظر نژادي جزو تباره لرها هستند و گويش آنها نيز از قديمي ترين و شناخته شده ترين گويش هاي زبان فارسي است. کوچ سالانه قوم بختياري از مراتع و چراگاه هاي مناطق سردسير استان چهار محال و بختياري به طرف نواحي جنوب کشور يعني، استان خوزستان بين 4 تا 6 هفته به طول مي انجامد. اين کوچ جابجايي جمعيتي بسيار گسترده و مثال زدني از مقاومت زن، مرد، پير و جوان به همراه هزاران رأس دام است که از 5 مسير مختلف، سخت ترين و صعب العبورترين مناطق کوهستاني را پشت سر مي گذارند تا به مراتع و چراگاه هاي جديد برسند. بختياريها به دو گروه اصلي تقسيم مي شوند : هفت لنگ و چهار لنگ. در ميان اين دو گروه هم تقسيم بندي هاي بسيار بيشتري وجود دارد. آمار دقيق تعداد بختياريها مشخص نيست. طبق يک برآورد 450 هزار نفر بختياري در کشور زندگي مي کنند. نيمي از آنها کوچ نشين اند و بقيه به صورت استقرار يافته به کشاورزي مشغولند.